Czy wiesz, że:
- 20% chwil w życiu daje 80% radości?
- 20% ubrań nosisz przez 80% czasu?
- 20% zapasów (ilościowo) kosztuje stanowi 80% obrotów firmy?
- 20% kierowców otrzymuje 80% mandatów?
- 20% ludności gromadzi 80% pieniędzy?
Wg Analizy ABC 80 procent czynności, które podejmujesz w czasie pracy, przynoszą jedynie 20 procent wartości. Jak zatem pracować mniej, ale zarabiać więcej? Wystarczy skupić się na 20 procentach czynności, które przynoszą 80 procent wartości (wnoszą do Twojej pracy). Brzmi łatwo, choć łatwym nie jest. Osobiście już od kilku lat stosuję zasadę 80/20 tak w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Dlaczego? Zdecydowanie prościej adaptuje się tę zasadę, jeśli stosuje się ją w wielu obszarach życia. Jak tego dokonać — opowiem w niniejszym tekście.
Zakupowy trójkąt
Niniejszy artykuł zahacza o tematykę, którą poruszyliśmy w ramach serii “Zakupowy Trójkąt”.
Pobierz bezpłatny rozdział Zarządzanie zakupami 2. Czyli od praktyków dla praktyków: Przydatne analizy w przedsiębiorstwach.
Rys historyczny
Markiz Vilfredo Federico Damaso Pareto był włoskim ekonomistą i socjologiem, który żył w XIX wieku. Utożsamiany jest jako współtwórca tzw. „lozańskiej szkoły w ekonomii”. Analizował on rozkłady dochodów ludności we Włoszech w XIX wieku, co pozwoliło mu stwierdzić pewną prawidłowość. Jak się później okazało, prawidłowość można było przenieść na inne grunty ekonomii i życia codziennego, co przyczyniło się do formułowania trafniejszych wniosków na przyszłość.
Podobne ideowo wykresy zastosował M.O. Lorenz dla zobrazowania nierównomiernego rozkładu bogactw. Utworzył się spór o autorstwo tej metody. Lorenz z kolei był amerykańskim ekonomistą, który opracował w 1905 roku krzywą, zwaną krzywą Lorenza, która obrazowała nierówność dochodów. Mówiąc więc o analizie ABC nie wiadomo do końca, czy przypisać ją Pareto, czy Lorenzo. Można więc spotkać się z określeniem Analiza Lorenzo Pareto, gdyż obaj naukowcy mieli wkład w jej powstanie i spopularyzowanie.
O co chodzi w Analizie ABC?
Nie zawsze proporcja wynosi dokładnie 20% do 80%, ale w analizie tej chodzi o to, że niewielka grupa (zazwyczaj od 3 do 20%) odpowiada za bardzo dużo (zazwyczaj 60 do 90%). Jeżeli sobie to uświadomisz, to jesteś w stanie efektywniej pracować. Nie oznacza to, że pozostałych grup nie należy analizować. Oznacza to tylko tyle, że do każdej trzeba podejść z innym zaangażowaniem. To jest właśnie sekret do sukcesu. Pojawia się więc pytanie: czy skoro taka prawidłowość zdarza się w każdym obszarze życia, to dlaczego tak rzadko ją wyciągamy z niej wnioski?
Analiza ABC w zakupach
Procedura podziału pozycji asortymentowych wg metody ABC obejmuje następujące kroki:
- obliczenie rocznej wartości zużycia analizowanej próbki,
- sortowanie wartości zużycia w porządku malejącym,
- zsumowanie wartości wszystkich pozycji w próbce,
- obliczenie procentu udziału każdej pozycji w wartości ogółem,
- obliczenie skumulowanych udziałów procentowych,
- ustalenie podziału na grupy A, B oraz C
- A ok. 20% pozycji w ujęciu udziału w ilości całkowitej będzie stanowić ok. 80% wartości
- C ok. 50% pozostałych pozycji w badanej próbie stanowić będzie ok. 5% wartości,
- B jest to grupa wypadkowa, która nie znalazła się w A i C i stanowi zazwyczaj ok 30% pozycji w próbie stanowiącej ok 15% wartościowo.
W tabeli poniżej przedstawiamy przykładową analizę ABC Lorenco Pareto.
Materiał | Wartość zużycia | Skumulowana wartość zużycia | Skumulowana wartość zużycia w % | Grupa |
x4 | 37800 | 37800 | 34,8% | A |
x10 | 37050 | 74850 | 68,9% | A |
x7 | 8000 | 82850 | 76,3% | B |
x5 | 7000 | 89850 | 82,7% | B |
x2 | 6750 | 96600 | 88,9% | B |
x1 | 3000 | 99600 | 91,7% | B |
x8 | 2750 | 102350 | 94,4% | C |
x9 | 2450 | 104300 | 96,5% | C |
x6 | 2000 | 106800 | 98,3% | C |
x3 | 1800 | 108600 | 100,0% | C |
Źródło: Hadaś Ł., Klimarczyk G., Ragin-Skorecka K. (2014). Zarządzanie zakupami. Poradnik. Wydawnictwo Open Nexus. Poznań.
Nie wszystko jest czarno-białe
Należy jednak pamiętać, że zasada 80/20 ma charakter umowny i określając granice przedziałów należy kierować się „siłą” danej pozycji, a nie ścisłym przekroczeniem (lub nieprzekroczeniem) granicy np. 20%. Przykładowo pozycja druga (x10) w tabeli poniżej ma 34,1 % udziału w skumulowanej wartości zużycia dając łącznie z pozycją pierwszą (x4) 68,9%. Kolejna pozycja x7 ma „tylko” 7,4% udziału w skumulowanej wartości zużycia i w tym sensie jest podobna do pozycji następnej (która ma 6,4% udziału).
Zatem zarówno pozycja x7 jak i x5 może zostać zakwalifikowana do grupy B. Jednym słowem jest to analiza, która pokazuje, że zwykle istnieje jakaś mniejsza część danego zbioru o dominującym wpływie na analizowane zjawisko. Oczywiście w praktyce siła tej części zbioru może być różna. To znaczy możemy mieć zarówno grupę 20% o sile 80%, ale również grupę „słabszą” (np. 30% daje 60%) lub „silniejszą” (np. 10% daje nam 90% wpływu). Zadaniem Waszym jest rozpoznanie tej charakterystyki dla warunków organizacyjnych na Twoim stanowisku, tak być inaczej podszedł do każdej z tych grup. To sprawi, że Twoja praca będzie efektywna. Ponadto, w ustalaniu priorytetów pomocna będzie macierz Eisenhowera, co jest tematem osobnego artykułu (link).
Podsumowanie
Dlaczego Analiza ABC pozwoli Ci pracować mniej, a zarabiać więcej? Po pierwsze — sprawia, że pracujesz mądrze (mniej). Wiesz, na czym się skupić, co automatyzować, a jakie zadania eliminować. Skoro zatem pracujesz mądrze, łatwiej jest sprostać celom, które przybliżą Cię do wypełnienia targetu. Pamiętaj, że talent to raptem drobny element sukcesu. Dotąd mówiło się, że najważniejszą jego składową jest ciężka praca, ale to nie jest prawda, co mam nadzieję wiesz już i Ty 😉
Pracuj mądrze, a nie dużo!
Autor: Zespół BIZNESowa